Om een systeeminnovatie te bewerkstelligen waarin doelmatig werken de norm is, lijkt het van belang om allereerst een gemeenschappelijke visie op het begrip doelmatigheid te creëren.
Alle aiossen en opleiders gaven aan dat doelmatigheid niet enkel en alleen over kosten moet gaan. Wanneer de nadruk teveel op kosten komt te liggen, kan er de angst ontstaan dat artsen (in opleiding) niet meer optimaal kunnen doen wat zij behoren te doen: patiënten helpen.
Dit gevoel van beperking moet vermeden worden, in plaats daarvan moet doelmatigheid geconceptualiseerd worden als een proces waarin artsen actief reflecteren op hun keuzes en deze kunnen verantwoorden, daarbij in beschouwing nemende de kwaliteit en waar mogelijk ook kosten.
Bouwsteen 3: Genereer scenario's
Zoals eerder beschreven hadden veel aiossen hun twijfels of het genereren van ‘doelmatigheidsuitkomsten’ wel een reëel doel was binnen de scope van het project. Uitkomstmaten zoals een vermindering in mortaliteit of hartaanvallen vereist longitudinaal onderzoek.
Het bouwen van scenario’s kan daarin uitkomst bieden. Het voordeel van het creëren van scenario’s is dat het op treffende wijze het doelmatigheidspotentieel van het project kan illustreren. Een scenario berekent de projectuitkomsten op basis van vooraf vastgestelde percentages van projecteffectiviteit. In het ideale geval, bevat een dergelijk doelmatigheidsscenario zowel een kostencomponent als een kwaliteitscomponent.
Tussen 2016 en 2018 heeft het Athena Instituut het Bewustzijnsproject geëvalueerd. Op deze website vind je de onderzoeksresultaten van die evaluatie. Uit deze evaluatie zijn vier doelmatigheidspijlers ontwikkeld die een bijdrage leveren aan het structureel inbedden van doelmatigheid op de leer-en werkvloer binnen de Nederlandse zorg.